Değerli Okuyucularım ve Arkadaşlarım,
Yakın arkadaşım Selahattin Uğuztürk’ü kaybettiğimizi yaklaşık 16 gün önce gecikmeli de olsa http://www.kho1968.org sitesi ile aynı grup yöneticilerinin telefonuma gönderdiği SMS’den öğrendim. Üzüldüm tabii…
Onun bir niteliğini sizlere iletmeyi bir vicdan ve insanlık borcu olarak kabul ediyorum. Zamanı olanların okumasını içtenlikle öneririm…
***
Onunla bir tür yazgımızın birleştiği, yaşam çizgimizin kesiştiği noktalar da çok oldu. Harp Okulu, komando okulu, Ulaş Kışlası, İstanbul gibi yerlerde birlikteydik. Uzun sohbetlerimiz olurdu. Yüzbaşı rütbesinde ülkenin içinde bulunduğu durumları kendi ölçümüzde dillendirir, kendimize göre düşünceler üretirdik.
Temiz yürekli, cesur ve mert kişiliğinin arkasında çoğumuzun girişimde bulunmayı aklımızın ucuna bile getirmeyeceğimiz çalışmaları vardı. Hiç unutmadığım ve daima saygı duyduğum bir çalışmasını sizlere iletmek benim için bir görevdir.
Binbaşı rütbesinde iken emekliye ayrılmıştı. Emeklilik sonrası daha çok İstanbul’da görüşürdük. Son 11 yıllık görevim Ankara’da müfettiş olarak geçti. Sıkça İstanbul’a göreve gittiğimde onunla mutlaka buluşurdum, o da Ankara’ya geldiğinde beni aramadan edemezdi.
***
1990 yılı sonrasında yeni bir Anayasa çalışması ülkemizin gündeme oturmuştu. Hukukçu olduğumdan bu yöndeki gelişmeleri olabildiğince yakından takip ediyordum. Nasıl bir Anayasa yapılmalı sorusu siyasal partileri meşgul ettiği gibi çeşitli kesimden kurum ve kuruluşları da ilgilendiriyor ve bu yönde çalışmalar yapıyorlardı. En azından Anayasa’nın birkaç maddesinin nasıl olması gerektiği konusunda düşünceler sıkça açıklanır ve kamuoyunu meşgul ederdi. Bildiğiniz gibi bu çalışmalar AKP döneminde de hız kazandı, ancak bir anlaşma sağlanamadan TBMM’deki Anayasa Komisyonu çalışmalarına ara verdi.
Anayasa’nın ilk dört maddesi o zamanlar da birilerine batıyor, değiştirmek için ellerinden geleni yapıyorlardı. Özellikle Türk Vatandaşlığı kavramını değiştirmek isteyenlerin sayısı gittikçe artıyordu. PKK olaylarının yoğunluk kazandığı dönemlerdi.
Selahattin Uğuztürk arkadaşım ne yaptı biliyor musunuz?
Belki çoğunuz inanmayacak ama hiçbir abartı yapmadan açıklayayım.
Yeni bir ANAYASA yapma çalışmalarına başladı.
***
Kendisi hukukçu değildi, ama hani derler ya “mangal gibi yüreği var” diye, işte aynen öyle… Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nı bir anayasa hukukçusu gibi baştan aşağı değiştirmeye girişti. Milliyetçi, sosyal ve laik düşünceyi temel alarak yapmaya çalıştığı Anayasa’nın belli çevrelerce kabul görmesi için de boş durmadı, çok çabaladı.
Selahattin’in bu konudaki çalışmalarını sizlere madde madde iletmek isterim:
1-Öncelikle uzun bir çalışma süresinde -sanırım bir yıl kadar sürdü- Anayasa hakkında kitaplar okudu.
2-Başta 1982 Anayasası olmak üzere Cumhuriyet döneminde yapılan tüm anayasaları dikkatle inceledi.
3- Türkiye Cumhuriyeti’nin toplumsal yapısını dikkate alarak anayasada değiştirilmesi gereken maddelerin nasıl olması gerektiği konusunda uzun uzun düşündü.
4-Çalışmalarını ilerletmek için başkalarının düşüncelerine de başvurdu. Kendi düşüncelerine tartışma ortamı hazırlamak için elinden geleni yaptı.
5-Sırf bu amaçları karşılamak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu yörelerini aylarca dolaştı. Oradaki insanların düşüncelerini sürekli not etti.
6-Hukukçu olduğumdan sık sık telefon görüşmeleri yapar, benim belli konularda düşüncelerimi sorar, yahut kendi düşünceleri hakkında görüşlerimi almak isterdi. Telefonun epey pahalı olduğu o dönemlerde saatlerce konuştuğumuz olurdu.
7-Kendi çalışmalarını bir öz çerçevesinde toparlayacak hâle geldikten sonra, İstanbul’da hiç tanımadığı hukukçularla diyalog kurmak istedi. Bu konuda görüşümü sorarken ona söylediğim bir cümle şöyleydi: “Selahattin, madem bu kadar zaman ayırıp büyük bir çalışma içine girdin. Öyleyse büyük düşün!.. Kalkıp sıradan hukukçular yerine Anayasa hukukçularıyla iletişim kurmaya çalış. Profesör düzeyindeki öğretim üyeleriyle görüşme imkânı yakalarsan çok daha iyi olur.”
8-İnanın aynısını yaptı. İstanbul’daki Anayasa Hukukçularını tek tek gezdi. Görüştüklerinin içinde emekli olan hukukçular da vardı, o zaman görevde bulunanlar da…
9-Sonunda bir kurul oluşturmaya karar verdiler. Bu kurulun haftanın belli günlerinde toplanıp, üyelerinin hafta içi çalışmalarını gözden geçirip değerlendirmeleri yapmaları kararını aldılar.
10-Zaman zaman sohbet ettiğimizde profesörlerin yeteri ölçüde işe sarılmadığından şikâyet ederdi. Ama yine de memnundu. Çünkü onlardan da bir şeyler öğrendiğini üstüne basarak vurguluyordu. Kurul üyeleri arasında iletişim kurma, yapılan çalışmalardan diğer üyeleri bilgilendirme gibi konularda Selahattin’i görevlendirdiler ve biraz da bu nedenle onu kurul başkan yardımcısı seçtiler.
11-Yaklaşık bir yıl süresince çalışmalarının çok verimli geçtiği görüşündeydi. Amacı yaptıkları anayasa taslağını TBMM’ye sunmaktı. Ayrıca her partiye de birer suret göndermeyi düşünüyordu. Daha sonraları bu düşünceleri genişledi. Ve anayasal kurumların önemlilerine birer suret verme kararı aldılar.
12-Sonunda Türkiye Cumhuriyetinin yeni Anayasası’nı taslak hâline getirdiler.
13-Bildiğim kadarınca Ankara’ya geldiğinde TBMM Başkanı, parti liderleri ve çok sayıda milletvekilleriyle görüşme imkânı elde etti. Takdir edersiniz ki bu görüşmeler öyle kolay ayarlanmıyordu. Çok zaman ret cevabıyla karşılaşıyor, ama yine de yılmıyordu.
***
Yaptığı görüşmeler ve kurduğu dostluklar sonrasında, yetkililerle yaptığı girişimlerden TBMM boyutunda olumlu bir sonuç elde edemeyince epey üzüldü.
***
Selahattin işte böyle biriydi…
Sevgili Arkadaşım Selahattin,
Allah’ın rahmeti üzerinden eksik olmasın, yerin ve durağın cennet olsun…
Hüseyin Yeğin
sislioda.com
Anasayfa
