Yangın Terörü…

Ayvalık!..
Türkiye’nin en harika doğa güzelliklerinin sergilendiği alanlardan biridir. Ayvalık’a adımınızı atıp biraz da yüksekten denize doğru şöyle bir baktığınızda sanırsınız ki içinizde yıllanmış pislikler süzülüp, ince katranlar gibi eriyip yok olup gitmektedir.
Birkaç gün önce Ayvalık’ta Şeytan Sofrası diye tanımlanan alanda bir yangın çıktı! Hem de tabiat parkının en güzel alanlarından olan Cennet Koyu’nda…
***
Ne zaman, nerede bir orman yangını duysam içim parçalanır, bir de öfke yayılır tüm bedenime… Aynı duyguları kültürel ve tarihsel değer taşıyan, kayıt altına alınmış binaların yanması sırasında da duyarım. Sanırım ki bilmediğim bir düşmanımın hançeri, bilmediğim bir yönden gelip acımasızca saplanmıştır kalbime!..
Bilirim ki o yanan ormanlarda, yahut kültürel ve tarihsel yapılarda benim de hakkım vardır. Çünkü kamu malıdır onlar. Bu ülkenin her vatandaşının hakkı olduğu kadar benim de hakkım vardır buralarda. Gördükçe mutlanacağım, temiz havasını soludukça dinçleşeceğim, içimdeki huysuzlukları ve huzursuzlukları alıp götürdükçe sevinç topuna döneceğim yerlerdir buralar…
***
“Kontrol altına alınamadı” dedikleri yangınların birkaç gün sürenleri olur. Sözde tüm olanaklar seferber edilir, her yönteme başvurulur ama yangın bir türlü söndürülemez. Ta ki birilerinin “Şimdilik bu kadar alan bize yeter” diyinceye kadar. Bu görüşü bir varsayım olarak kabul edebilirsiniz. Ne var ki aklım, bilgilerim ve deneyimlerim bana bunu söylemektedir. Yangın terörünün sunduğu bu bilgiye bir inanç ölçüsünde bağlanmışımdır.
Tabii ki birdenbire böyle bir kanıya sahip olmadım… Zaman içinde gördükçe, yaşadıkça, kahrolan sıkıntılardan bunala bunala… Hepsinden önemlisi yangın sonrası çırılçıplak kalan alanların bir süre sonra yapılaşmaya ya da bir başka kullanım alanına açıldığını gördükçe… Yani yangın terörünü kurban edildikçe…
Bir oldu, iki oldu, derken içimde sızı yumağı oluşturan yangınların sayısını unuttum şimdi. Öyle ki bu yangınların çıkarıldığı yerler, kimin tarafından sabote edildiği ve nasıl söndürüldüğü gibi kayıtları umarım sağlıklı olarak tutulmuştur. Kayıtları tutulan bilgiler geleceğe yönelik önemli nitelikte bilgi birikimi oluşturacaktır. Bir de yangın sonrası;
Bu alanları kimin/kimlerin sahiplendiğinin kayıtlarının tutulması önemli yararlar sağlayacaktır.
Evet ısrarla belirtmeliyiz ki yangın sonrası yangın çıkan alanlar; bir yıl, 5 yıl veya 10 yıl, yahut daha uzun bir süre sonra kim/kimler tarafından sahiplenmişse bunların da kayıtlarının titizlikle tutulması ve geleceğe aktarılması büyük önem kazanmaktadır.
***
Oysa bu alanları korumak için yasalar çıkarmışız, KHK’ler çıkarmışız. Yetmemiş ardından Yönetmelikler çıkarmışsız. Bu da yetmemiş, hemen her düzeyde kurumsal talimatlar çıkarmışız. Ama yetmemiş hiçbiri…
Yapılan hukuksal düzenlemeler uygulanmazsa, elbette yetersiz kalır! Üstünkörü geçilen uygulanmayan kurallar ve bunlardan doğan atıl kalmış yaptırımlar…
Hukuk devleti olamamanın getirdiği sorunlardır ki ilerleyen zaman içinde felaketler getirecektir. İyi kötü düzenlemeler yapılmış, ama uyan kim? Bağımsız olmayan yargı, ülkemin talihsiz yazgısıdır… Adaleti sağlayacak hâkim ve savcıların bizzat kendilerinin bağımsız ve tarafsız olmamaları nedeniyle onlardan fazla bir şey beklemeye hakkımız olmadığı kanısındayım. Öyle bir toplumuz ki adaletin sağlanması için dahi bizi kurtaracak birilerini beklemekteyiz. Destanlar yaratan, olağanüstü yeteneklerle bezenmiş ve tüm varlığını bizler için harcayan kahramanların yolunu gözlemekteyiz.
***
Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’nın Türkiye’nin yüz ölçümü olarak en büyük doğal sit alanı olduğu söylenmektedir. Bu park Ayvalık’ın olduğu kadar Türkiye’nin de en önemli hazinesi niteliğindedir. Ayvalık’ta yanan bölge; Türkiye’nin en büyük tabiat parkları arasındadır.
Tabiat parklarında isteyen istediği gibi gezemez. Hele hele ateşle piknik asla yapılamaz. Buralardaki bitkiler toplanamaz. Hayvan otlatılamaz. Daha söylenecek çok şey var…
Kişisel görüşümüz odur ki Ayvalık’ta yangın çıkan/çıkarılan alana benzer diğer alanlarda da hukuksal ve idari karmaşa yaşanmaktadır. Birbiriyle bağlantılı olan alanlarda hukuksal bağlantı yeterli ölçüde kurulamadığından hizmetlerde ve alınacak önlemlerde hep eksiklik ve belirsizlik yaşanmaktadır.
Yine benzeri alanlarda birden fazla Bakanlığın yetkilendirilmiş/görevlendirilmiş olması, hatta bununla yetinmeyip Bakanlar Kuruluna değişik konularda yetki verilmesi idari karmaşanın oluşmasına neden olmuştur.
Ayrıca bu alanların tanımlanmasında doğru bir yol izlenmediği kanısındayız. Doğru tanımlanamayan alanların nitelendirilmesi ve korunması gibi konulardaki hizmetler sağlıklı olabilir mi?
***
İdarenin yaşadığı karmaşa işlerin alt üst olmasında, yeterli ve gerekli önlemlerin alınamamasında en açık verilerdir. Aşağıda örnek olarak sunacağımız bilgilerin bu alanda yaşanan karmaşayı göstermesi bakımından yeterli olacağı kanısındayız:
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu. (Bu kapsamda yetkili bakanlık Kültür ve Turizm Bakanlığıdır.)
2873 sayılı Milli Parklar Kanunu. (Bu kapsamda yetkili bakanlık Orman ve Su İşleri Bakanlığıdır, ancak kanundan belirtilen bakanlıklarla koordine görevi de vardır.)
Tabiat Varlıkları, Doğal Sit Alanları ve Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Kalan Yapı Yasaklı Taşınmazların Hazine Taşınmazları ile Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik (Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yetkisi vardır.)
Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelik (Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yetkisi vardır.)
***
Turizmi teşvik için olmadık yollara başvuranlara, hatta bunun için 10 günlük tatil uygulaması getirenlere çok iş düşmektedir.
Yapılacak yasal düzenlemelerle yangın çıkan alanların hiçbir şekilde yapılaşmaya ya da başka kullanım alanlarına açılmaması ve yangın sonrası eski hâline getirilmesi kesinlik kazanmalıdır. Bu yapıldığı takdirde yangınların hızla ve büyük oranda düşeceği görülecektir.
***
Bu ülkenin her vatandaşının bu alanlarda en azından göz hakkı olduğu unutulmamalıdır. Gördükçe mutlanacağımız, temiz havasını soludukça ferahlık ve huzur duyacağımız, onur ve gururla göğsümüzü kabartan, içimizdeki huysuzlukları ve huzursuzlukları alıp götürecek ve bizi sevinç topuna döndürecek bu alanlara sahip çıkmalıyız.
Bilim ve teknolojinin sunduğu her türlü olanaktan yararlanmamız işleri büyük ölçüde kolaylaştıracaktır. Ayrıca içtenlikle bu alanlara sahip çıkma iradesini taşıyıp bizden sonra gelecek kuşaklara tertemiz bir doğa bırakma isteğini yüreğimizin en derinliklerinde hep canlı tutulmamız ne kadar güzel olacaktır…

Hüseyin Yeğin

sislioda.com